Wiele osób, które biegle posługują się językami obcymi, zastanawia się, jak wykorzystać swoje umiejętności w praktyczny sposób. Jedną z najbardziej cenionych profesji językowych w Polsce jest zawód tłumacza przysięgłego. To zajęcie nie tylko ciekawe, lecz także prestiżowe i odpowiedzialne. Jeśli interesujesz się tym zawodem i zastanawiasz się, jak zostać tłumaczem przysięgłym, poniżej znajdziesz wszystkie przydatne informacje na ten temat.
Kim jest tłumacz przysięgły?
Tłumacz przysięgły to osoba posiadająca oficjalne uprawnienia do tłumaczenia dokumentów mających moc prawną. Jest to zawód zaufania publicznego, co oznacza, że tłumacz przysięgły musi mieć odpowiednie kwalifikacje potwierdzone państwowym egzaminem, a jego nazwisko widnieje na liście prowadzonej przez Ministra Sprawiedliwości. Osoba wykonująca ten zawód sporządza tłumaczenia poświadczone, czyli oficjalne dokumenty honorowane przez instytucje państwowe, takie jak urzędy, sądy czy policja, a także przez notariuszy. Tłumacz przysięgły może również poświadczać poprawność tłumaczeń sporządzonych przez inne osoby oraz tłumaczyć ustnie podczas rozpraw sądowych, czynności notarialnych lub urzędowych.
Jak zostać tłumaczem przysięgłym? Wymagania i procedura krok po kroku
Jeżeli zastanawiasz się, jak zostać tłumaczem przysięgłym, musisz w pierwszej kolejności upewnić się, czy spełniasz wymogi formalne. Są one następujące.
- Kandydat na tłumacza przysięgłego musi być obywatelem Polski lub innego państwa Unii Europejskiej (albo Norwegii, Islandii, Liechtensteinu bądź Szwajcarii).
- Musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie być karany za przestępstwa umyślne ani skarbowe.
- Dodatkowo wymagane jest ukończenie studiów wyższych. Jak zostać tłumaczem przysięgłym bez studiów? Istnieje opcja zwolnienia z tego wymogu przez Ministra Sprawiedliwości. Takie zwolnienie jest jednak możliwe tylko w szczególnych przypadkach, gdy tłumaczy określonego języka jest zbyt mało, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości i chronić interes społeczny.
- Poza tym osoba, która chce zostać tłumaczem przysięgłym, musi znać język polski.
Jeśli spełniasz powyższe wymagania, pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o przystąpienie do egzaminu na tłumacza przysięgłego. Wniosek można złożyć osobiście, pocztą lub elektronicznie za pomocą profilu zaufanego. Po jego złożeniu przewodniczący komisji egzaminacyjnej poinformuje Cię o terminie i miejscu egzaminu. Opłata egzaminacyjna wynosi obecnie 800 zł i musi być wniesiona najpóźniej 7 dni od momentu otrzymania informacji o terminie egzaminu.
Egzamin składa się z części pisemnej i ustnej. Część pisemna trwa 4 godziny i polega na tłumaczeniu czterech tekstów: dwóch z języka polskiego na obcy i dwóch z obcego na polski. Są to dokumenty sądowe, urzędowe lub prawnicze. Wyniki tej części egzaminu można następnie znaleźć na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Jeśli zdasz część pisemną, możesz przystąpić do części ustnej. Polega ona na tłumaczeniu tekstów „a vista” (na bieżąco z kartki) oraz tłumaczeniu konsekutywnym, czyli tłumaczeniu wypowiedzi słyszanych od egzaminatora. Po zdaniu obu części egzaminu Minister Sprawiedliwości poprosi Cię o dostarczenie dokumentów potwierdzających spełnianie wszystkich formalnych wymagań, takich jak dyplom ukończenia studiów, dokument potwierdzający obywatelstwo czy zaświadczenie o niekaralności. Po dopełnieniu tych formalności złożysz ślubowanie i otrzymasz świadectwo nabycia uprawnień zawodowych. Od tego momentu Twoje nazwisko znajdzie się na liście tłumaczy przysięgłych.
Jakie są obowiązki tłumacza przysięgłego?
Wiesz już, jak zostać tłumaczem przysięgłym, ale warto też wspomnieć o tym, że uzyskanie wpisu na listę tłumaczy przysięgłych wiąże się z szeregiem obowiązków zawodowych. Każdy tłumacz przysięgły musi mieć własną pieczęć, której wzór jest zarejestrowany w Ministerstwie Sprawiedliwości. Pieczęć ta służy do poświadczania tłumaczeń dokumentów. Tłumacz przysięgły prowadzi również specjalny rejestr, tzw. repertorium, w którym zapisuje wszystkie wykonane tłumaczenia. Każdy wpis musi zawierać szczegółowe informacje o dokumencie, osobie zlecającej tłumaczenie, liczbie stron, dacie wykonania oraz wysokości wynagrodzenia.
Ponadto tłumacz przysięgły musi zachować tajemnicę zawodową, co oznacza, że nie może udostępniać informacji pozyskanych podczas tłumaczenia żadnym osobom trzecim. Praca tłumacza podlega okresowym kontrolom ze strony wojewody, które mają na celu sprawdzenie prawidłowości i rzetelności prowadzonej dokumentacji oraz pobierania opłat za tłumaczenia zlecone przez instytucje państwowe.
